PNH tanısında altın standart akım sitometri ile granülositler ve eritrositler yüzeyinde eksik olan proteinlerin gösterilmesidir. Bacterium aeromonas tarafından salınan bir toksin olan pro-aerolizin GPI çıpa proteinlerine karşı yüksek afiniteye sahiptir. Bu bilgiden yola çıkılarak geliştirilmiş olan floresan işaretli aerolizin (FLAER) ile yapılan akım sitometrik analiz daha hassastır.

PNH tanısında kullanılan laboratuvar bulguları 3 ana başlık altında toplanabilir:
          I. Hemolize dair laboratuvar bulguları için yapılması gerekenler:
Hemogram, Periferik kan yayması, Mutlak Retikülosit sayısı, İndirek Bilirubin, LDH, Haptoglobin, Coombs testleri.
         II. Akım Sitometri ile eksik olan Glikozil Fosfatidil İnozitol(GPI) proteinlerinin gösterilmesi:
PNH tanısında Yüksek Duyarlıklı Akım Sitometrik yöntem ile periferik kan örneğinde GPI çıpa proteinlerinin (CD55, CD59) eksikliğinin ortaya konması Altın Standart tanı yöntemi kabul edilir.

        III. Kemik iliği İncelemesi:Kemik iliği yetersizliği (AA, MDS gibi) durumlarının olup olmadığının kemik iliği aspirasyon ve biyopsisi ile gösterilmesi için gereklidir. PNH tanısı için mutlak gerekliliği yoktur.
Temel tanı kriteri, Yüksek Duyarlıklı Akım Sitometrisi ile PNH klonu varlığının gösterilmesidir. FLAER (fluorescently labeled aerolysin) GPI çıpa proteinlerine doğrudan bağlanarak PNH lökositlerinin saptanmasının en iyi yoludur. GPI ilişkili antikorlar GPI’ a bağlanırken flöresan işaretlenmiş inaktif bakteriyel bir toksin olan FLAER hücre yüzeyindeki GPI bağlayıcılarını hedef alır. Test ve monitorizasyon International Clinical Cytometry Society (ICCS) 2010 kılavuzuna göre yapılabilir. Teknik detaylar ilgili literatürde tüm detaylarıyla anlatılmıştır.
Akım sitometri ile nötrofil, monosit ya da eritrositlerden en az 2 farklı hücre dizisinde en az 2 farklı GPI protein eksikliğinin gösterilmesi tanı için gereklidir(2x2 kuralı).
Lökositler (granülosit ve monositler) eritrositlere göre daha güvenilir sonuç vermektedir. Bunun nedeni ise daha önce yapılmış olan transfüzyonlar veya massif hemolizin hatalı sonuca neden olabilmesidir.
PNH Eritrositleri GPI çıpa proteini taşıma özelliklerine göre adlandırılmaktadır: 

  1. Tip I Eritrositler: GPI çıpa proteinlerini normal taşıyan eritrositler
  2. Tip II Eritrositler: Azalmış oranda GPI çıpa protein taşıyan eritrositler
  3. Tip III Eritrositler: GPI çıpa protein taşımayan eritrositler 
PNH’ da CD55 ve CD59 ekspresyon düzeyi için belirli bir eşik değer tanımlanmamıştır. PNH klonunun tespiti tanı için yeterlidir.

PNH' ın gözden kaçması olası olan ancak inkar edilmesi mümkün olmayan bir hastalık olduğu bilinmelidir. Özellikle Coombs negatif hemolitik anemisi olan hastalarda, Hemoglobinüri tespit edilen kişilerde, aplastik anemi tanısı olan hastalarda, MDS refrakter anemi tanısı konan hastalarda, açıklanamayan sitopeniler varlığında ve açıklanamayan veya atipik tromboz durumlarında PNH akla gelip akım sitometri için örnek alınmalıdır.

REFERANSLAR

1.Borowitz MJ et al. Cytometry B Clin Cytom 2010; 78B: 211–230.
2.Bessler M, Hiken J. Hematology Am Soc Hematol Educ Program 2008; 104–110.
3.Hill A et al. Blood 2013; 121: 4985–4996.
4. Sahin F et al. PESG PNH diagnosis, follow-up and treatment guidelines.  2016 Aug 5;6(2):19-27